سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی بر اساس قانون مصوب مجلس در تاریخ 11 آذر 1380 و تایید شورای نگهبان در 21 آذر همان سال تشکیل شد و اولین دوره فعالیت این سازمان پس از برگزاری انتخابات در سال 1381 آغاز به کار کرد. این سازمان مطابق قانون یک سازمان صنفی غیر دولتی است که به منظور اصلاح و تعالی حرفه پرستاری در ایران، حفظ و حمایت از حقوق مادی و معنوی پرستاران، ارتقای سطح دانش، مهارت و آموزش حین خدمت این قشر و نیز آشناساختن جامعه نسبت به وظایف پرستاری تاسیس شده است. جرای موازین و ارزشهای اسلامی در بخش پرستاری و کوشش به منظور اجرای صحیح و دقیق مقررات و اخلاق امور پزشکی در بخش پرستاری نیز به عهده این سازمان است که باید این وظایف را با همکاری موسسات قانونی کشور و مجامع بین المللی انجام دهد. مطابق قانون، همکاری با دستگاههای مسئول در تهیه و تعیین استانداردهای آموزشی سطوح مختلف پرستاری و در تعیین ظرفیت پذیرش دانشجویان پرستاری از جمله وظایف سازمان نظام پرستاری است. همچنین ارتقای کیفی مهارت دانش آموختگان پرستاری و گسترش زمینه های پژوهشی و تحقیقات علمی پرستاری و نیز تعیین استاندارسازی خدمات و شرح وظایف پرستاری از جمله وظایف این سازمان است. همکاری در تدوین مقررات برای تامین حقوق حرفه ای، حفظ و ارتقای شئون اجتماعی پرستاران، ارائه گزارش کارشناسی درباره تخلفات پرستاری که از سوی سازمان نظام پزشکی ارجاع می شود، تعیین ضوابط برای صدور، تمدید یا لغو کارت عضویت سازمان و تعیین راههای تبادل علمی، تحقیقای و حرفه ای با سازمانهای قانونی کشور و مجامع بین المللی برای ارتقای کیفیت آموزشی خدمات پرستاری در کشور نیز از جمله وظایف این سازمان غیر دولتی است. تشکیلات سازمان نظام پرستاری شامل شورای عالی، رئیس کل، هیئت مدیره های شهرستانها، دبیرخانه شورای عالی و کمیسیونهای داخلی و هیئت های کارشناسی رسیدگی به تخلفات است. مطابق قانون تمام اتباع ایرانی دارای مدرک ديپلم بهياري، كاردان اتاق عمل، كاردان بيهوشي،كاردان پرستاري دندانپزشكي، كاردان فوريتهاي پزشكي،كارشناس پرستاري، كارشناس بيهوشي،كارشناس اتاق عمل، كارشناس ارشد پرستاري و دكتراي پرستاري می توانند به عضویت این سازمان درآیند. دوره فعالیت هیئت مدیره های نظام پرستاری شهرستانها، شورای عالی و رئیس کل سازمان نظام پرستاری چهارساله است. كليه اتباع ايراني كه در حوزه پرستاري شاغل اند ، ‏‌مي توانند به عضويت سازمان نظام پرستاري درآيند اين گروه شامل موارد زیر می باشند: • بهياران • كاردان اتاق عمل • كاردان بيهوشي • كاردان دندانپزشكي • كارشناسان پرستاري • كارشناسان ارشد پرستاري • دكتري پرستاري. • کاردان های فوریت های پزشکی • کارشناس بیهوشی • کارشناس اتاق عمل