آیا عدم پذیرش بیمار جرم است؟

یکی از سوالاتی که بطور مکرر از طرف همکاران مطرح می شود این است که اگر بیماری را که به بیمارستان یا درمانگاه و یا مطب ما مراجعه نموده است نپذیریم آیا جرمی مرتکب شده ایم و آیا قانون خاصی در این مورد وجود دارد یا خیر؟ در اینجا باید مسئله را در دو قسمت مورد بررسی قرار داد . حالت اول، موارد اورژانس و حالت دوم ،موارد غیر اورژانس در حالت اول یعنی موردی که بیمار با وضعیت اورژانس به مرکز درمانی مراجعه نموده است عدم پذیرش وی قانوناً جرم محسوب شده و مرتکبین مورد مجازات قرار خواهند گرفت. در اینجا لازم است به "قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی"مصوب سال 1354 (که موارد اورژانس را شامل می گردد)اشاره نمود. در قسمتی از این ماده قانونی آمده است: ........ مسئولان مراکز درمانی اعم از دولتی یا خصوصی که از پذیرش شخص آسیب دیده(موارد اورژانس) و اقدام به درمان او یا کمکهای اولیه امتناع نمایند به حداکثر مجازات (دو سال حبس یا جزای نقدی) محکوم می شوند ......... هرگاه کسانی که حسب وظیفه یا قانون مکلفند به اشخاص آسیب دیده یا اشخاصی که در معرض خطر جانی قرار دارند کمک نمایند از اقدام لازم و کمک به آنها خودداری کنند به حبس جنحه ای از شش ماه تا سه سال محکوم خواهند شد در آیین نامه اجرایی قانون مذکور چنین آمده: فوریتهای پزشکی به مواردی اطلاق شده است که بایستی بیمار را سریعاً مورد رسیدگی و درمان قرار داد و چنانچه اقدام فوری به عمل نیاید باعث خطر جانی ، نقص عضو یا عوارض صعب العلاج و یا غیر قابل جبران خواهد شد وسپس در این آیین نامه به پاره ای از موارد اورژانس اشاره شده است،از جمله مسمومیت، سوختگی، زایمان، MI ،CVA خونریزی و شوک، اغماء(کما) ،اختلالات تنفسی شدید، تشنج، مننژیت و .... در چنین مواردی عدم پذیرش بیمار از طرف مراکز درمانی به هر دلیل، غیر قانونی و قابل مجازات است و ضرورتاً باید بیمار پذیرفته شود و حتی اگر امکانات لازم جهت درمان وی در آن مرکز درمانی وجود نداشته باشد، لازم است بدون فوت وقت اقدامات اولیه برای بیمار انجام گرفته و سپس با رعایت کلیه موازین علمی و احتیاطی لازم اقدام به انتقال بیمار به یک مرکز درمانی مجهز نمود (مثل آمبولانس واجد امکانات و در صورت لزوم، حضور کارد درمانی مجرب در زمان انتقال بیمار) پس نه تنها عدم پذیرش بیمار اورژانس از نظر قانون جرم است بلکه از نظر اخلاقی نیز امری مذمون و نکوهیده می باشد. در اینجا به بررسی عدم پذیرفتن بیمار در موارد غیر اورژانس می پردازیم . حالتی را در نظر بگیرید که فردی در همسایگی شما دچار سرماخوردگی شده و از شما درخواست می شود که وی را ویزیت نمایید (و مسلماً هزینه ویزیت وی را نیز دریافت دارید) با توجه به وجود درمانگاه شبانه روزی قابل دسترسی در نزدیکی محل زندگی این بیمارآیا عدم ویزیت وی توسط شما از منظر قانون جرم محسوب می شود یا خیر؟ مورد دیگری را درنظر بگیرید که شما در ساعات آخر شب بعد از ویزیت تعداد زیادی بیمار و خستگی زیاد که قصد دارید به منزل بروید بیماری به شما مراجعه می نماید و درخواست دارد که وی را ویزیت نمایید آیا در صورت اورژانس نبودن بیمار می توان به دلیل خستگی زیادِ پزشک و یا به دلیل پایان زمان کار پزشک در مطب از پذیرش وی سر باز زد یا خیر؟ و یا موردی که بیماری که وضعیت اورژانس ندارد به یک مرکز درمانی مراجعه می نماید و مسئولین و پزشکان معالج به دلیل نداشتن تخصص مربوطه در این مرکز بیمار را نمی پذیرند و وی را به مرکز دیگر ارجاع می نمایند. قانون در این مورد سکوت کرده است ولی با عنایت به تعریف جرم که "هر فعل یا ترک فعلی که در قانون منع شده باشد جرم تلقی می شود" پس عملی که در قانون منع نشده باشد مسلماً جرم نیست لذا عدم پذیرش بیمار در چنین حالاتی جرم محسوب نمی شود البته به شرطی که بیمار مذکور در وضعیت اورژانس نباشد و ضمناً در اثر عدم ویزیت توسط پزشک دچار عارضه یا نقص عضو نگردد. اما اگر این مطلب را از دیدگاه اخلاق پزشکی مورد بررسی قرار دهیم خواهیم دید که مسئله کمی متفاوت خواهد بود مکاتب مختلف اخلاق پزشکی اعتقاد به کمک بی چون و چرا به بیماران دارند و معتقدند که پزشک باید همیشه و در هر شرایطی در راه خدمت و کمک به بیماران گام بردارد حتی اگر در این راه از استراحت و آسایش وی کاسته شود.


ضمیمه ها
ضمیمه ندارد
تمامی حقوق برای وب سایت دادمهر محفوظ است. Telegram