آیا شما بیمه مسئولیت حرفه ای دارید؟
اگر پاسخ شما مثبت است ، باید سوال کرد که آیا تا کنون با قوانین و شرایط بیمه های مسئولیت حرفه ای آشنایی داشته اید؟
در این فرصت مختصر قصد معرفی بیمه مسئولیت حرفه ای را ندارم اما چند نکته و مشکل اساسی در امر این نوع بیمه را جهت اطلاع و آگاهی همکاران محترم مورد بحث قرار خواهم داد
1) بیمه عقدی است تحمیلی( الحاقی) : علت تحمیلی بودن عقد بیمه این است که قرارداد قبلاً توسط بیمه گر( شرکت بیمه) تهیه و چاپ شده و بیمه گذار بدون هیچگونه بحثی در خصوص شرایط عمومی بیمه نامه تنها با تکمیل فرم مربوطه به آن ملحق می گردد. مشکل اساسی در بیمه های مسئولیت حرفه ای در همین امر است که تهیه این فرمها بیشتر در راستای حمایت از بیمه گر است و به نیازهای اساسی و معقول بیمه گذار کمتر توجه شده است
2) در بند دوم ماده پنجم شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت حرفه ای پزشکان که در پشت برگه بیمه نامه تمامی شرکتهای بیمه آمده است چنین آمده است
2-5- تعهدات بیمه گر منحصر به مسئولیت حرفه ای بیمه گذار در مدت اعتبار بیمه نامه می باشد مشروط به اینکه ادعای خسارت حداکثر ظرف سه سال پس از انتضاء بیمه نامه به بیمه گر اعلام شده باشد.
اشکال اساسی در این ماده در عدم اطلاع بیمه گر از شرایط خاص و مهم کاری پزشکان و کادر درمانی است .
فرض کنید بیماری جهت انجام عمل جراحی به پزشکی مراجعه می نماید و اقدامات درمانی لازم از طرف پزشک برای وی انجام می گیرد ولی به هر دلیل بیمار از نتیجه جراحی احساس رضایت نمی کند و مجدداً به جراح مراجعه می کند و اقدامات لازم از طرف پزشک صورت می گیرد و این سیر ممکن است چندین بار تکرار گردد و حتی بیمار به پزشکان دیگر مراجعه نموده و درمانهای لازم را انجام دهد ولی باز نتیجه مطلوب وی حاصل نگردد مسلماً این سیر زمانی مدت زیادی طول خواهد کشید . همینطور ممکن است که بیمار به تحریک دیگران مدتها پس از انجام اقدامات درمانی اقدام به شکایت و پیگیری قانونی علیه پزشک معالج نماید که در هر دو فرض بالا امکان این وجود دارد که شکایت و در نتیجه اعلام به بیمه گر بیش از سه سال از زمان انقضاء بیمه نامه باشد در این حالت بیمه گر با قرارداد تحمیلی خود به پزشکان ( و سایر کادر درمانی) بر اساس قرار داد موجود هیچگونه تعهدی در برابر بیمه گذار ندارد و به راحتی از زیر بار مسئولیتی که بیمه گذار به دنبال آن بوده است فرار خواهد کرد
برای روشنتر شدن مسئله به مثال زیر توجه نماید:
مردی که در جریان تصادف اتومبیل دچار شکستگی هر دو استخوان ساق پای راست خود شده است به یک پزشک ارتوپد مراجعه می نماید و تحت عمل جراحی و فیکساسیون داخلی قرار می گیرد. متأسفانه به دلیل شدت ضایعه و سن بالای بیمار و ابتلاء وی به بیماری دیابت با وجود گذشت حدود هشت ماه ، شکستگی ترمیم نمیابد و بیمار بعد از چندین ماه مجددأ توسط همان پزشک به طور رایگان تحت عمل جراحی مجدد قرار می گیرد ولی با گذشت چندین ماه دیگر باز عمل جراحی نتیجه دلخواه بیمار را که همانا بهبودی کامل و بازگشتن به زندگی عادی است حاصل نمی نماید پزشک مورد اعتراض بیمار قرار می گیرد و پزشک معالج بیمار را به یکی از اساتید مشهور و به نام کشور معرفی می نماید و پس از بررسی های لازم بیمار توسط این استاد مسلم در رشته ارتوپدی مورد جراحی قرار می گیرد ولی بعد از گذشت حدود یک سال باز نتیجه مطلوب حاصل نمی شود و شکستگی جوش نمی خورد بیمار جهت مداوا به پزشکان متعددی مراجعه می نماید ولی هیچ نتیجه ای حاصل نمی شود مدتی نیز صرف مراجعه بیمار به دکتر های گیاهی !!! و جنگیر و دعا نویس می شود و بازنتیجه ای حاصل نمی گردد بیمار که پزشک معالج اول را باعث تمامی گرفتاریهای خود می داند ( و نه تصادف یا بیماری زمینه ای خود را) تصمیم به طرح شکایت در مراجع قانونی می گیرد و مدتی نیز صرف تقدیم شکایت و ارجاع آن از طرف دادگاه به پزشکی قانونی جهت بررسی کارشناسی پرونده می شود و پس از چند ماه دیگر پزشک در کمیسون تبرئه می شود ولی بیمار به رأی کمیسیون اعتراض می کند و چند ماه بعد مجددأ کمیسون دیگری تشکیل شده و در این کمیسیون پزشک محکوم به پرداخت چند میلیون تومان به بیمار می گردد با توجه به گذشت مدت زمان حدود چهار سال از خاتمه بیمه نامه پزشک شرکت بیمه از پرداخت هرگونه غرامتی ( بر اساس قانون) خود داری می نماید و پزشک جهت پرداخت دیه به بیمار مجبور به فروش اتومبیل خود می شود. در اینجا بحث در خصوص تقصیر یا عدم تقصیر پزشک نیست بلکه بحث در مورد عدم حمایت بیمه گر از بیمه گذار است که به دلیل تحمیلی بودن قرارداد بیمه ، بیمه گذار شدیداً متضرر خواهد شد
نکته مهم دیگر این است که قانون گذار به افراد اجازه داده است که حتی بعد از گذشت سالها اقدام به طرح شکایت بر علیه پزشک معالج نماید ( مرور زمان در امر شکایات پزشکی بسیار بیشتر از سه سال زمان تعهدات شرکتهای بیمه است)
به نظر می رسد که لازم است سازمان نظام پزشکی کشور با جدیت هرچه تمام در رفع این معضل بزرگ بکوشد تا پزشکان و کادر درمانی با خیا ل آسوده تری به ارائه خدمات خود بپردازند
در هنگام نوشتن این مطلب یاد ضرب المثلی افتادم که دوستی همیشه بر زبان داشت . او می گفت "هرکس که آب بیاورد کوزه می شکند " مسلماً پزشکان و سایر کادر درمانی نیز از خطا مبری نیستند و امکان انجام خطای غیر عمد توسط ایشان همیشه وجود دارد همانطور که در سایر مشاغل نیز وجود دارد پس لازم است که شرکتهای بیمه در امر مدت زمان سه ساله مذکور تجدید نظر کلی نمایند تا امنیت شغلی کادر درمانی در حد معقولی قرار گیرد